
1. Inleiding
6
Figuur 1.4 Structuur van TcdA en TcdB. De toxines TcdA en TcdB bestaan uit vier domeinen; een N-terminaal
gelegen glycosyltransferase domein (rood), een auto-katalytisch proteasedomein (blauw), een centraal gelegen
translocatie domein (geel) met een hydrofobe regio (oranje box) en een C-terminaal gelegen receptor bindend
domein (groen) met CROP’s. De vier domeinen kunnen worden opgedeeld in twee functionele eenheden
namelijk een enzymatische eenheid (deel A) en een eenheid die de aflevering van het glycosyltransferase
medieert (deel B). Figuur overgenomen uit Pruitt et al. (Pruitt et al., 2012).
Het locus met TcdA en TcdB coderende genen wordt de pathogeniteits locus genoemd.
Naast tcdA en tcdB omvat deze locus tevens twee regulerende genen, tcdC en tcdD; en een
holine-analoog, tcdE. TcdD is een sigmafactor die de expressie van TcdA en TcdB positief
reguleert, TcdC reguleert de toxine expressie negatief (Dupuy et al., 2008). TcdE is
waarschijnlijk verantwoordelijk voor de vrijlating van TcdA en TcdB door het bacterieel
membraan permeabel te maken (Tan et al., 2001). De expressie van de toxines wordt
onderdrukt in de exponentiële groeifase van C. difficile. De toxinegenen ondervinden een
katabole repressie waardoor de bacterie eerst gaat groeien. Pas in het begin van de
stationaire groeifase wordt de expressie ervan significant opgedreven (Dupuy et al., 1998).
Dit gaat gepaard met een stijging in expressie van TcdD; en een respectievelijke daling van
TcdC expressie (Dupuy et al., 1998). De regulerende factoren voor de expressie van TcdD en
TcdC zijn nog onbekend (Carter et al., 2007; Hundsberger et al., 1997).
De meeste klinische symptomen worden veroorzaakt door directe schade van het
darmweefsel en een inflammatie gemedieerde respons ten gevolge van TcdA en TcdB (Jank
et al., 2007). Beide toxines zijn cytotoxisch. Dit betekent dat ze d.m.v. afbraak van het actine
cytoskelet en verstoring van de tight junctions de epitheliale weerstand van de darm
verlagen, zo darmepitheelcellen vernietigen en zorgen voor vochtophoping (Alouf et al.,
2006; Riegler et al., 1995; Thelestam et al., 2006).
Oorspronkelijk werd gedacht dat TcdA het verantwoordelijke enterotoxine was voor CDI’s en
TcdB een synergistische rol speelde. Een studie toonde aan dat TcdA bloedingen, diarree en
necrose van darmweefsel veroorzaakte terwijl TcdB dit niet kon. Enkel in aanwezigheid van
een lage concentratie aan TcdA of bij mucosale beschadiging kon TcdB darmoedeem,
longbloeding en dood in hamsters veroorzaken (Lyerly et al., 1985).
Sinds de jaren ’90 zijn er enkele pathogene TcdA-negatieve en TcdB-positieve (A
-
B
+
) C.
difficile stammen geïdentificeerd die sterfte bij hamsters kunnen veroorzaken (Alfa et al.,
2000; Limaye et al., 2000; Lyras et al., 2009; Sambol et al., 2000). A
+
B
-
stammen bleken geen
virulent effect op hamsters te hebben (Lyras et al., 2009). Daarnaast blijken alle klinische C.
Comentarios a estos manuales